Wat doe jij met je gevoelens?

In de Javaanse cultuur heeft het zeker in kringen van mensen die het voor het zeggen hebben geen pas, gevoelens te uiten. Wij zijn daar gemakkelijker in. Maak van je hart geen moordkuil zeggen we dan.Toch is het voor leiding gveenden belangrijk om bewust iets met gevoelens te doen in plaats van dat je gemanipuleert wordt door je gevoelens. Hier een aantal tips van Jesse Lyn Stoner

Strijd
In Indonesië is op dit moment het voorspel voor de presidentsverkiezingen aan de gang. Er is sprake van twee kandidaten waar de strijd tussen gaat. De ene kandidaat is de relatief jonge burgemeester van Jakarta, Jokowi. Een rustige, vriendelijke en bescheiden man. Hij is trouwens niet een man, die de moeilijkheden uit de weg gaat. Maar je ziet hem er niet grof en met veel verbaal geweld ingaan. Hij blijft rustig, praat met iedereen, woont in een gewoon huis en is regelmatig te voet in de stad te vinden. Hij praat dan met mensen op de straat. De andere kandidaat is Prabowo, hij is de schoonzoon van de voormalige dictator Soeharto. Ooit was hij voorbestemd om zijn schoonvader op te volgen. De weg naar de top was zorgvuldig uitgestippeld met een snelle carrière in het leger. De macht van zijn schoonvader stortte echter te vroeg in. Velen denken dat hij in zijn ongeduld daar een domme rol in speelde. En nu, 16 jaar later is hij weer op het toneel. Echt op het toneel. Er is goed nagedacht over zijn presentatie. Hij verschijnt zittend op een wit paard met een soort parade uniform aan  en roept zo onwillekeurig het beeld op van twee helden uit de  Indonesische geschiedenis, prins Diponegara die tijdens de Java oorlog van 1825 tot 1830 vijf jaar de Nederlandse overheersers bevocht en generaal Sudirman, die de vrijheidsstrijd tegen de Nederlandse troepen leidde in 1945. Zijn toespraken zijn vurig en het westen krijgt erin van langs. Daarmee roept hij het beeld op van de immens populaire eerste president van Indonesië, Soekarno. De microfoons waarachter hij staat bij een toespraak zijn replica’s van de microfoons waarachter Soekarno sprak als hij Amerika de mantel uitveegde. Het is een spannende strijd, waarin met name het team van Prabowo onfrisse methoden niet schuwt.

Emoties verbergen
IK kan me nog goed de val van zijn schoonvader Soeharto herinneren en ook de periode die daaraan vooraf ging. Soeharto was een man, die sterk geworteld was in de Javaanse cultuur. Een cultuur waarin het niet passend is om emoties te laten zien. Zowel blijdschap als verdriet als boosheid toon je niet. Je bent vlak en toont je niet bewogen. Soeharto was daar goed in zoals in de Javaanse traditie vorsten daarin goed horen te zijn. De woorden van een vorst hebben grote impact dus gaat de vorst er zorgvuldig mee om. Toen Soeharto eind jaren tachtig uit zijn rol viel en zich krachtdadig uitdrukte in een interview, zeiden oudere mannen in de buurt waar ik woonde, ”Hij is zijn macht kwijt”. Dat was hun conclusie toen hij dreigende taal uitsloeg in de richting van politieke tegenstanders. Ze waren ervan overtuigd dat het over was met Soeharto want hij had zichzelf niet meer in de hand. De emoties waren baas over hem geworden.

Wij zijn ons brein
Volgens de Nederlandse neurobioloog Dick Schwaab zijn wij ons brein, hij betoogt dat althans in een boek met die titel. Het zijn de stofjes die in ons lichaam heen en weer getransporteerd worden als gevolg van gebeurtenissen, die onze reacties op die gebeurtenissen bepalen. In de traditionele Javaanse opvoeding wordt je getraind in het niet laten merken van die dingen. Dat kan overigens leidden tot het feit dat iemand mataglap wordt. Dat betekent dat je al de onderdrukte emoties niet langer binnen kunt houden en er woest op los begint te slaan op een onverwacht moment. In het leger wordt de term nog gebruikt voor mensen, die ineens de controle over zichzelf verliezen als ze terugkomen uit een oorlog situatie.

Omgaan met emoties
Voor mensen die leiding geven is het belangrijk om op een passende manier met emoties om te gaan Jesse Lyn Stoner geeft daar in een recent artikel een aantal tips voor. Het artikel heeft de titel meegekregen 7 manieren om de draden in je brein opnieuw te wikkelen. Ze stelt dat ons brein goed is in het opslaan van negatieve ervaringen en die krijgen op een bepaalde manier vorm in onze hersens, worden op en bepaalde manier opgeslagen. Volgens Stoner zijn er manieren om de primitieve reacties, waar we in de moderne wereld niet effectief mee zijn, te vervangen, door nieuwe neurologische patronen, die stress en irritatie verminderen en meer plaats geven aan positieve beleving en wijsheid.

1. In de situatie dat iemand uit je team je teleurstelt of als iemand in het team er een rotzooi van maakt. Begin dan niet direct te schelden maar laat eerste je negatieve gevoelens wegvloeien, wacht tot ze gezakt zijn. Besteed voor jezelf wel aandacht aan die gevoelens maar uit ze nog niet. Geef de epinephrine en cortisol stress hormonen de kans om weer op een normaal niveau te komen. Als je direct reageert lucht dat wel tijdelijk op maar het veroorzaakt een langer voortduren van de stres situatie omdat je daarna met de gevolgen van je ongecontroleerde gedrag moet omgaan
2. Als je sterke negatieve gevoelens hebt moet je er niet direct een betekenis aan moet toekennen. Die betekenissen versterken alleen maar je negatieve gevoelens en de bijbehorende neurologische patronen. Wacht even rustig af zonder de gevoelens te ontkennen overigens en probeer dan in rust conclusies te trekken.
3. Als je in een spannende vergadering bent, controleer dan je ademhaling, haal een paar keer diep adem en blaas langzaam uit, je activeert daarmee je parasympathieke zenuwstelsel dat je rustig maakt.
4. Als je ontdekt dat je in gedachten steeds maar negatieve scenario’s herhaalt, stop daar dan mee. Je activeert daarmee alleen maar negatieve patronen in je zenuwstelsel. Probeer daarentegen om positieve associaties op te zoeken. Je komt zo in een positieve modus terecht, die je naar oplossingen brengt.
5. Gebruik woorden en kies daden, die positief zijn voor anderen. Je prefrontale cortex ontwikkelt zich daardoor. Dat is het deel van je hersens, waar de plannen gemaakt worden en de doelen vorm krijgen. Als jet moeilijk vind om compassie te tonen. Probeer dan te denken aan iets of iemand met wie die die compassie wel voelt, je maakt dan de neurotransmitter en het hormoon oxytocine aan. Dat hormoon helpt je om meer liefde en betrokkenheid te voelen.
6. Ga zorgvuldig om met je positieve ervaringen. Bewaar ze, koester ze. Ons zenuwstelsel en onze hersens zijn meer gefocust op het negatieve, daar gaat de aandacht naar uit. Train jezelf in het zien van kleine positieve dingen, je produceert dan de neurotransmitter dopamine en je wordt beter in het aandacht geven.
7. Richt je aandacht op wat er nu gebeurt. Je hersens en je zenuwstelsel leren van wat er nu gebeurt, blijf in het heden. Alleen in het heden ervaren we geluk liefde en wijsheid.

Hoe de verkiezingsstrijd in Indonesië afloopt weet ik niet, ik hoop dat Jokowi de strijd in zijn voordeel gaat beslechten. Aan zijn gedrag te zien heeft hij een goede Javaanse opvoeding gehad en weet hij zijn emoties te hanteren. Prabowo is de zoon van rijke ouders en de schoonzoon van de voormalige president, hij is rijk, heeft veel connecties maar met zijn emoties heeft hij nog niet leren omgaan