Verandering verankeren

Blijvende verandering vraagt om ander gedrag in de aansturing

Organisatieverandering
In één van de groepen op Linked In kwam ik de vraag tegen wat je moet doen om ervoor te zorgen dat een verandering beklijft. Hoe je ervoor moet zorgen dat niet, na korte tijd, mensen in hun manier van werken weer terugvallen op de oude patronen. Hoe je ervoor kunt zorgen dat een nieuwe cultuur, structuur en strategie aan de, vooraf hoge, verwachtingen gaan voldoen. Een logische vraag want we horen maar al te vaak dat er een hoop drukte is gewest maar dat na al die drukte alles weer net zo is als voorheen. Alsof je een steen in het water gooit. Er zijn even wat golven en wat spatters, je wordt er zelfs even nat van maar daarna gaat het weer door als voor die tijd.
Eén van de belangrijkste middelen, die je in handen hebt om voor blijvende verandering te zorgen is zorgen dat de aansturing verandert. Als de aansturing hetzelfde blijft zul je zien dat na korte tijd het gedrag in de organisatie ook weer net zo is als voorheen. Leiders bepalen hoe volgers zich gedragen, dat doen ze vaak onbewust en zonder dat ze het weten en volgers bepalen hoe leiders zich gedragen en dat gebeurt al even onbewust.

Inhaakgedrag
Kort geleden maakte ik het nog weer mee. Na jaren van eenzijdig van bovenaf opgelegde regels geven managers in een organisatie ruimte. Ze nodigen mensen uit om mee te praten, om hun ideeën te spuien. Tot de verbazing van sommigen komen mensen dan ook echt met ideeën en dat leidt tijdens de borrel achteraf tot gesprekken waarbij die leidinggevenden aan de mensen vragen, hoe komt het dat je nu wel met ideeën komt. Ja, zeggen de mensen dan, vroeger werd dat nooit op prijs gesteld. Die leidinggevenden komen met dat verhaal bij mij en er klinkt boosheid door in hun verhaal. Ze voelen zich beschuldigd van iets wat ze niet herkennen. Ze zijn boos op de mensen, die dat zeggen, vinden dat deze mensen zich daarmee diskwalificeren en dreigen de ontstane ruimte gelijk weer terug te nemen.

Voorbeelden
Gisteren en vandaag las ik twee mooie voorbeelden uit de Indonesische krant van leidinggevenden, die verandering willen en daarom vanaf dag één het klassieke patroon van leiding geven volstrekt doorbreken.
Jokowi, de nieuwe burgemeester van Jakarta ( 6e stad van de wereld met 19 miljoen inwoners) bezocht op de eerste dag na zijn aanstelling vroeg in de ochtend een stadsdeel kantoor in het centrum van de stad. Hij kwam niet zoals gebruikelijk in een dienstauto, met een escorte en een hoeveelheid stafleden. Nee, hij kwam gewoon zelf, niet in het gebruikelijke uniform en trof geen enkele leidinggevende aan op kantoor. Ook waren de ruimtes van diverse afdelingen nog op slot. Dit bezoek gaf een schok in Jakarta. De man op de straat vond het prachtig, onder ambtenaren wordt gemopperd over zich niet aan het protocol houden.

Een ander voorbeeld is de nieuwe minister van publieke werken en energie zaken in Indonesië, Dahlan Iskan. In de krant van vandaag staan 8 punten waarin hij dingen anders doet en ik vind het leuk ze hier even op te noemen.

1. Hij draagt altijd een wit overhemd en past z’n kleding niet aan, aan wat het protocol voorschrijft
2.Hij draagt altijd sportschoenen zodat hij overal zonder oponthoud de projecten van z’n departement en de nuts bedrijven van bekijken.
3. Hij maakt geen gebruik van een escorte zodat hij snel en beweeglijk is|
4.Hij maakt geen gebruik van een dienstauto en rijdt vaak zelf, de dienstauto staat ongebruikt op de parkeerplaats bij het ministerie
5.Hij maakt geen gebruik van de voor hem beschikbare dienstwoning maar kiest ervoor om in een bescheiden appartement te blijven wonen.
6.Hij vergadert bij z’n bedrijven en zijn afdelingen. Hij gaat naar de mensen toe en ontbiedt ze niet op z’n kantoor.
7.Hij werkt zeven dagen in de week. Op zaterdagen, zondagen en nationale feestdagen bezoekt hij projecten zoals een energiecentrale in aanbouw.
8. Hij eet in de kantine waar ook de medewerkers van het departement eten. Als er gasten zijn eten

Het zijn misschien allemaal kleine dingen maar het zit ‘m bij cultuurverandering vaak in die kleine dingen. Wat heb jij al veranderd in de dingen die jij doet om ervoor te zorgen dat de cultuur in jouw bedrijf verandert?